Krisi humanitarioa maila guztietan

2020ko azaroaren 4tik gatazka armatua bizi dute Tigrayn, Etiopiako iparraldean dagoen eta gure Fundazioak bere lana garatzen duen eskualdean, hain zuzen ere. Gatazka herrialdea suntsitzen ari da, bertako biztanleria larriki eraginez –borrokaldia hasi aurretik 6-7 milioi biztanle inguru ziren.

Gatazka konplexua da: eskualdeko gobernua gobernu zentralaren aurka ari da borrokan, milizien laguntzarekin lehenengoa eta Eritreako armadaren laguntzarekin bigarrena. Talde desberdinen arteko gerrak krisi humanitarioa ekarri du, Tigrayko biztanleria zibilaren zati handi bat larriki eraginez. Ondorioz, 60.000 pertsonak baino gehiagok Sudango herrialdera ihes egin dute eta eskualdearen barruan premia humanitario larriak dituzten 4,5 milioi pertsona inguru daude desplazatuta.

Agente humanitarioek ezinezkoa dute Tigrayko lurraldearen % 80ra iristea

Populazio zibila da gerraren ondorioak gehien pairatzen ari dena. Nazio Batuen datuen arabera, agente humanitarioek ezinezkoa dute Tigrayko lurraldearen % 80ra iristea, bereziki landa-eremuetara, liskarrak daudelako edo gobernu zentralak sarbidea ukatzen dielako. Era berean, komunikazioa oso mugatuta dago: lurraldeko eremu gutxi batzuetara bakarrik iristen dira telefono-deiak eta Interneterako konexioa blokeatuta dago gatazka hasi zenetik.

Gerrako krimenen salaketa ugari izan dira gerra hasi zenetik. Bereziki larriak dira Mai Kadraran eta Axumen izandako hilketak, 1.500 zibil hil baitzituzten bertan. Horrez gain, Eritreako armadako soldaduak emakumeak eta neskatilak bortxatu dituztela dioten berri larriak iritsi dira, eta mota orotako ondasunen arpilatzeak eta lapurretak egin dituzte. Tigrayko lurraldean dauden errefuxiatu eritrearren esparruen aurka azken 20 urteetan izandako krimenen berri jaso da, halaber.

NBEren datuen arabera, desplazatutako biztanle gehienak, 4,5 milioi gutxi gorabehera, gosetea jasateko arriskuan daude; izan ere, uzta asko erre egin dituzte eta tokiko merkatuek ez dute elikagairik.

Ura lortzea da une honetan duten erronkarik handienetako bat. Gerra piztu aurretik milaka ziren ur edangarria lortu ezin zuten biztanleak, eta kopuru horrek nabarmenki egin du gora borroken ondorioz, ura lortzeko lekuak suntsitu dituztelako eta biztanleriaren desplazamenduaren eraginez. Ur edangarria ezin eskuratzeak biztanleak gaixotzeko probabilitatea larriki areagotu du, halaber, eta haurrak hiltzen ari dira ur kutsatua edateagatik gaixotu eta beherakoen ondorioz.

14 ospitaletatik 3 baino ez daude lanean, eta landa-eremuan osasun-zentroen % 22k bakarrik funtzionatzen du

Gaur egungo egoerak hezkuntzan ere eragin du. Hezkuntza-azpiegituren % 25 baino gehiago kaltetu dira borroken ondorioz, edo desplazatu diren pertsonei babesa emateko erabiltzen dira. Egoera larria da: ez dago eskolarik eta neska-mutilek ez dute prestakuntza jasotzen jarraitzeko aukerarik.

Osasun-egoerari dagokionez, ospitaleko materialaren eta sendagaien arpilatze ugari jakinarazi dira, eta gaur egun hornidura medikoa benetan eskasa da. Bestalde, osasun-zentro ugari kaltetu dira bonbardaketetan; 14 ospitaletatik 3 baino ez daude lanean, eta landa-eremuan osasun-zentroen % 22k bakarrik funtzionatzen du.

Ondorio gisa, gatazkak krisi humanitarioa ekarri duela azpimarra daiteke. Nazio Batuen agentziak eta hainbat erakunde humanitario lurraldean bertan ari dira lanean dagoeneko, baina bertako biztanleen beharrak izugarriak dira eta lan handia dago egiteko.